Skip to main content

Infheistíocht €30 milliún le déanamh in Europort Ros Láir

06 Iúil 2020

Tá mórathrú ó bhonn i ndán do Europort Ros Láir mar chuid de Mháistirphlean an Chalafoirt, agus Údarás an Chalafoirt Iarnród Éireann ar tí iarratas a dhéanamh ar chead pleanála an tseachtain seo chugainn.

Idir an Máistirphlean agus na tionscnaimh faoi phlean straitéiseach an chalafoirt, déanfaidh Iarnród Éireann breis agus €30 milliún a infheistiú in Europort Ros Láir sna cúig bliana atá amach romhainn. Cinnteoidh an Máistirphlean seo go gcóireofar Europort Ros Láir leis an acmhainn, leis na saoráidí agus leis an teicneolaíocht chun mórfhorbairt an réigiúin agus an gheilleagair náisiúnta go ginearálta a éascú.

I measc na n-athruithe móra atá leagtha amach sa chead pleanála, beidh na gnéithe seo a leanas:

  • Cumraíocht nua an chalafoirt agus é leagtha amach chun forbairt an chalafoirt amach anseo a uasmhéadú agus tacaíocht a thabhairt don fhorbairt réigiúnach agus don fhorbairt náisiúnta. 
  • Saoráidí agus bonneagar suntasach a chur ar fáil chun Europort Ros Láir a fhorbairt ionas go mbainfear lán a acmhainne amach mar chalafort tairsí na hÉireann chuig an Ríocht Aontaithe agus chun na hEorpa
  • Calafort Inbhuanaithe Cliste Gan Uaim a dhearadh agus a fhorbairt chun bheith ar an gceann is fearr dá leithéid ar fud an domhain  

Cuirfear forbairt an Mháistirphlean i gcrích thar roinnt céimeanna le linn thréimhse 5 bliana ionas go mbeidh an calafort in ann a seirbhísí agus gníomhaíochtaí uile a choinneáil ar siúl le linn na tréimhse tógála.

Is é Europort Ros Láir an calafort is cóngaraí don Ríocht Aontaithe agus do mhórthír na hEorpa as a soláthraítear go leor Seirbhísí díreacha laethúla/seachtainiúla chuig an Ríocht Aontaithe, chun na Fraince agus chun na Spáinne.

Chomh maith le máistirphlean an chalafoirt, déanfar infheistíocht shuntasach ag an gcalafort agus sa cheantar máguaird, lena n-áirítear na forbairtí breise seo a leanas atá le cur i gcrích sa tréimhse chéanna ama.

  1. N25 Bóthar Rochtana Nua do Europort Ros Láir le déanamh ag Bonneagar Iompair Éireann (TII) agus Comhairle Contae Loch Garman
  2. Páirc Ghnó Europort Ros Láir atá le forbairt ag an gcuideachta Dúitseach XELLZ a bheidh ag díriú ar an Margadh Fuinnimh Gaoithe Amach ón gCósta 
  3. Saoráidí buana forleathana a thógáil chun freastal a dhéanamh ag an gCalafort ar cheanglais uile na ngníomhaireachtaí stáit maidir le custaim agus Brexit, rud a fhágfaidh Ros Láir mar an t-aon chalafort amháin sa tír (seachas Baile Átha Cliath), ina mbeidh an Pointe Cigireachta Teorann riachtanach ann.

Leis na comhfhorbairtí seo, déanfar an infheistíocht is mó riamh sa chalafort agus sa cheantar máguaird agus cuirfear Europort Ros Láir chun cinn mar phríomhthairseach na hÉireann chuig an Ríocht Aontaithe agus chun na hEorpa.

De réir Glen Carr, Bainisteoir Ginearálta Europort Ros Láir “Is dócha go bhfuil na laethanta is fearr agus fós romhainn amach leis na mórathruithe ó bhonn atá beartaithe sna cúpla bliain amach romhainn. Beidh infheistíocht shuntasach á déanamh againn, rud a léiríonn ár dtiomantas agus treallús chun Europort Ros Láir a fhorbairt agus rud a chinnteoidh go ndéanfar a lánacmhainn don réigiún agus don tír ar fad a uasmhéadú. 

Cé go mbeidh dúshláin romhainn i bhfianaise Covid 19 agus Brexit, táim cinnte go n-éireoidh leis na pleananna atá i bhfeidhm againn anois chun an calafort a fhorbairt agus an gnó a fhorbairt sna blianta atá amach romhainn, ag cur leis an ngnó nua a fuaireamar ó Britanny Ferries tús na bliana seo. 

Cuirimid fáilte mhór roimh na hinfheistíochtaí suntasacha breise atá á ndéanamh ag TII agus Comhairle Contae Loch Garman ó thaobh an bhóthair rochtana calafoirt nua a fhorbairt; na saoráidí nua Brexit arna gcur ar fáil ag Oifig na nOibreacha Poiblí, na Coimisinéirí Ioncaim, an Roinn Iompair, Turasóireachta agus Spóirt, an Roinn Dlí agus Cirt agus Comhionannas agus an Roinn Sláinte do na gníomhaireachtaí stáit; agus an Zón iontach do Pháirc Ghnó Ros Láir arna fhorbairt ag XELLZ. Cuirfidh na forbairtí seo go léir, mar aon lenár máistirphlean, go mór leis an gcalafort agus, anuas air sin, le forbairt gheilleagrach an réigiúin. 

Ar deireadh, táim go láidir den tuairim gurb é Europort Ros Láir an calafort is oiriúnaí in Éirinn anois chun a bheith ina mhol Fuinnimh Gaoithe Amach ón gCósta amach anseo. Níl an méid céanna talún, acmhainne nó nascachta ag calafort ar bith eile i bPoblacht na hÉireann, agus táim ag súil go mór le dul i mbun oibre leis na príomhpháirtithe leasmhara go léir ó thaobh na tacaíochta agus na hinfheistíochta iomchuí a fháil chun an fhorbairt ríthábhachtach seo a thabhairt chun críche.” 

Máistirphlean Ros Láir

D’fhostaigh Europort Ross Láir Nicholas O’Dwyer (NOD), le sain-ionchur ó NIRAS, chun máistirphlean bonneagair a ullmhú a sholáthróidh calafort inbhuanaithe cliste gan uaim chun forbairt todhchaí Europort Ros Láir a chinntiú. Táthar tar éis an Máistirphlean bonneagair a fhorbairt i gcomhréir leis an bPlean Straitéiseach don chalafort agus tugann sé aghaidh ar theorainneacha reatha an chalafoirt. Déanann sé foráil do na príomhcheanglais feidhmiúlachta todhchaí ionas gur féidir le Europort Ros Láir an fhorbairt agus an leas is fearr is féidir a bhaint as a chuid acmhainne mar chalafort tairsí na hÉireann chun na hEorpa.  

Príomhchuspóirí an Mháistirphlean

  • Leagan amach nuálach a chruthú le haghaidh calafoirt inbhuanaithe cliste gan uaim don todhchaí;
  • Athbhreithniú a dhéanamh ar shaoráidí reatha, sainaithint a dheanamh ar a n-acmhainn faoi seach agus ar na saoráidí breise atá ag teastáil;
  • Uasmhéadú a dhéanamh ar an talamh atá ar fáil chun déileáil leis an trácht sa chalafort amach anseo, agus aird ar leith a thabhairt do threochtaí ó thaobh méideanna / cineálacha soithí agus deiseanna nua gnó amhail fuinneamh gaoithe amach ón gcósta, coimeádáin, bulclasta agus seirbhísí díreacha breise chun na hEorpa;
  • Méadú mór a dhéanamh ar an spás stórála ag an gcalafort do Leantóirí/Coimeádáin, gluaisteáin thrádála, bulclasta agus lasta ginearálta;
  • An calafort a leagan amach chun ailíniú le forbairt sheachtrach bóithre agus talún nasctha leis an gcalafort;
  • Clár iomlán um dhigitiú a chur i bhfeidhm chun an calafort is cliste in Éirinn ó thaobh TF de a chruthú.
  • Talamh leordhóthanach a chur ar fáil chun Pointe Cigireachta Teorann a thógáil chun ceanglais iomlána rialaithe custam, slándála agus inimirce a chomhlíonadh;
  • Feabhas a chur ar éifeachtúlacht agus sábháilteacht tráchta agus oibríochtaí;
  • An Beart a dhéanamh níos faide agus an dara nascdhroichead dúbailte a chur isteach chun glacadh le soithí móra amach anseo.

Céimeanna an Mháistirphlean

Céim 1

Agus limistéar foriomlán Europort Ros Láir ag méadú ó thaobh spáis inúsáidte de, cuimsítear sa chéad chéim den tógail bóthar rochtana imlíneach nua, timpeallán nua ag an mbealach isteach, fál slándála timpeall an chalafoirt, limistéar nua um lasta a sheiceáil isteach agus lárbhóthar rochtana.

Is féidir sciar mór den chéim tógála seo a dhéanamh gan cur isteach ar oibríochtaí reatha an Chalafoirt ós rud é go mbeidh an tógáil seo ar siúl ar an limistéar in aice leis an tsaoráid chalafoirt.

Ní chuirfear isteach ar chor ar bith ar an gCalafort ach amháin chun nasc a dhéanamh leis an timpeallán atá ann cheana ag an mbealach isteach agus roinnt foirgneamh in aice le himeall an chalafoirt a bhaint de, chomh maith le hathrú beag a dhéanamh ar an limistéar ina stóráiltear leantóirí faoi láthair. Mar chuid de Chéim 1 freisin, cuirfear na príomhsheirbhísí isteach faoi na príomhbhealaí rochtana. Agus céim 1 curtha i gcrích, beidh lasta in ann teacht isteach sa Chalafort trí leas a bhaint as an mbóthar agus timpeallán nua agus seiceáil isteach a dhéanamh san áit nua.

Céim 2

Nuair a bheidh Céim 1 curtha i gcrích, beidh an lasta go léir ag teacht isteach ar an mbóthar rochtana nua, timpeall go dtí an timpeallán thiar agus isteach chuig an gcalafort tríd an limistéar nua um lasta a sheiceáil isteach. Mar chuid d’oibreacha Chéim 2, áirítear na limistéir phábhála ón lárbhóthar rochtana nua chuig an gcé thuaidh, agus na limistéir le haghaidh bulcstórála, leantóirí easpórtála agus gluaisteán trádáil freisin.
 Nuair a bheidh na limistéir phábháilte seo curtha i gcrích, is féidir na limistéir stórála atá ann cheana a aistriú chun spás a dhéanamh do na Céimeanna atá fós le déanamh. Cuirfear Céim 2 i gcrích i gcéimeanna ionas gur féidir leanúint ar aghaidh le hoibríochtaí laistigh den chalafort lena linn.

Céim 3

Is éard atá i gceist leis an gcéim seo ná an t-athrú atá beartaithe mórthimpeall ar na príomhlimistéir lódála agus dílódála ag na bearta. Rachaidh sé in aon treo amháin ón gcríochfort go dtí na bearta agus sa treo eile ón timpeallán nua go Beart 1. 

Is dóchúil go mbeidh roinnt codanna beaga le cur i gcrích i seicheamh chun an éifeacht ar oibríochtaí a íosmhéadú. Bheadh sé ina bhuntáiste críoch a chur leis an obair chun sean-iarnróid a imlíonadh agus an foirgneamh cothabhála nua a thógáil ar dtús ionas go mbeidh spás breise ar fáil chun an trácht a atreorú agus codanna eile ina dhiaidh sin á dtógáil. Is iad na réimsí is tábhachtaí le críochnú ná bearta taobh lena chéile agus seicheamhú a dhéanamh ar ghluaiseacht na tráchta. D’fhéadfadh sé sin a fhorbairt tuilleadh le linn céimeanna dearaidh mionsonraithe.

Céim 4

Áirítear sa chéim dheireanach na limistéir chun na leantóirí iompórtála a stóráil, uasghrádú a dhéanamh ar an limistéar seiceála isteach gluaisteán, agus an fál slándála a chur i gcrích.
 Agus na céimeanna roimhe sin curtha i gcrích, beidh sciar mór den limistéar stórála leantóirí ar fáil le haghaidh tógála agus is le linn na n-athruithe ar an limistéar d’fheithiclí paisinéirí amháin a chuirfear isteach go mion ar oibríochtaí an Chalafoirt.

 Eisithe ag Rannóg na Cumarsáide Corparáidí, Iarnród Éireann

Ceangaltáin: Leagan amachReathaagus leagan amachBeartaitheEuroport Ros Láir